Ontwikkeling wijkgericht instrument sociaaleconomische gezondheidsverschillen

In het kader van de Regionale Sociale Agenda van de provincie Gelderland en het regionale gezondheidsbeleid van Rivierenland wilden de gemeenten Tiel en Geldermalsen een diagnostisch instrument ontwikkelen om sociaaleconomische gezondheidsverschillen (SEGV) op wijkniveau op te sporen en een indruk te krijgen van de onderliggende oorzaken.

Voorbereidend literatuuronderzoek

Voor het ontwikkelen van het diagnostisch instrument inventariseerde Pallas via systematisch literatuuronderzoek welke indicatoren gebruikt kunnen worden als maten voor SES (opleiding, inkomen en beroep) en de gezondheidstoestand (bijvoorbeeld het voorkomen van chronische aandoeningen). Ook beschreef Pallas de wetenschappelijk onderbouwde determinanten van SEGV en indicatoren daarvoor, namelijk materiële factoren, leefstijl/gedragsfactoren, psychosociale factoren, omstandigheden in de jeugd en gebruik/beschikbaarheid van gezondheidszorg,

Ontwikkeling diagnostisch instrument

Op basis van het literatuuronderzoek en bestaande SEGV-indicatorensets selecteerden we op wijkniveau relevante indicatoren voor SES, gezondheidssituatie en determinanten van SEGV, aangevuld met een aantal achtergrondkenmerken zoals leeftijd en geslacht. De uiteindelijke keuze voor indicatoren baseerden we op de:

• Beïnvloedbaarheid van indicatoren: bij voorkeur zijn indicatoren opgenomen die door wijkgericht beleid beïnvloed kunnen worden.
• Situatie, wensen en behoeften binnen de gemeente en wijk(en): om deze in kaart te brengen hielden we interviews met beleidsmedewerkers (sociale zaken, economische zaken, volkshuisvesting, milieu, openbare ruimte) en organiseerden we een interactieve bijeenkomst voor sleutelfiguren uit de wijken.
• Beschikbaarheid van bruikbare gegevens: indicatoren moeten betrouwbaar en valide te meten zijn op wijkniveau. Uitgangspunt voor het instrument was dat eenvoudig gebruikgemaakt wordt van bestaande gegevens en datasets, zoals uit de Gezondheidsmonitor, Leefbaarheidsmonitor, CBS-In uw buurt, et cetera.

Het instrument is zodanig opgebouwd dat het de gemeten indicatoren visueel weergeeft en zo een beeld vormt van SEGV-gerelateerde factoren in de gekozen wijken, in vergelijking met elkaar, de hele gemeente en Nederland. Het instrument verschaft handvatten voor (de discussie over) het ontwikkelen van een integraal beleid dat is gericht op het verbeteren van de sociaaleconomische gezondheidsstatus van wijken en biedt inzicht in de (aanvullende) informatie die hiervoor nodig is.

Opdrachtgevers:

Gemeente Tiel en gemeente Geldermalsen

Deel dit artikel