Financiering van vruchtbaarheidsbehandelingen: onderzoek onder deskundigen en de bevolking

Het Erasmus MC en de Universiteit van Amsterdam (UvA) onderzochten de ethische overwegingen rond de financiering van vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF en ICSI. De universiteiten vroegen Pallas het spectrum van achterliggende argumenten in kaart te brengen onder experts en de Nederlandse bevolking.

Voor het inventariseren van de meningen van experts voerde Pallas een Delphi-onderzoek uit. We stelden een panel samen met gynaecologen/IVF-artsen, kinderartsen, huisartsen, medisch adviseurs van zorgverzekeraars, beleidsmakers en patiëntvertegenwoordigers, in totaal 26 deskundigen. In een eerste Delphi-ronde legden we het panel een vragenlijst voor, waarin o.a. aan de orde kwam welk belang aan biologisch ouderschap wordt gehecht, of leefstijl een selectiecriterium mag zijn bij financiering van IVF en of rekening gehouden mag worden met het belang (zowel medisch als sociaal) van het toekomstige kind. De vragenlijst bevatte ook vragen over mogelijk toekomstige technieken (zoals klonering) en technieken als pre-implantatie genetische diagnostiek (PGD). Voor uitwisseling van argumenten ontwikkelden we een discussiewebsite. In een workshop zijn de resultaten met de deskundigen bediscussieerd. Voor de inventarisatie van de opvattingen in de Nederlandse bevolking stuurden we een schriftelijke vragenlijst naar een aselecte steekproef van volwassenen, verspreid over heel Nederland.

In het algemeen bleek dat als men een vruchtbaarheidsbehandeling toelaatbaar acht, deze behandeling volgens de deskundigen collectief gefinancierd moet worden. Er was echter één uitzondering. Een IVF-behandeling bij een eerder gesteriliseerde vrouw (met twee kinderen) acht men toelaatbaar, maar de vrouw moet de behandeling zelf betalen. De bevolking en de experts waren bijna altijd gelijkgezind in hun oordeel. Op één punt was er verschil, namelijk in geval van een behandeling bij een vrouw die aangeeft ook tijdens de zwangerschap te blijven roken. De experts vinden een behandeling toelaatbaar. Van de bevolking vond slechts een kwart vond dat de vrouw behandeld mag worden.

Opdrachtgever:

Erasmus MC – Maatschappelijke Gezondheidszorg (MGZ)

Deel dit artikel

Judith Wolleswinkel, Dini Smilde-van den Doel, Agnes van der Heide. Overwegingen bij de financiering van vruchtbaarheidsbehandelingen. De mening van deskundigen en de Nederlandse bevolking, boekhoofdstuk in ‘Een hoge prijs voor een kind. Morele problemen van nieuwe reproductieve technologieën’ (red.: Govert den Hartogh, Inez de Beaufort).